𝗗𝗲 𝗯𝗼𝘁𝘁𝗲 𝗯𝗶𝗷𝗹: 𝘄𝗮𝗮𝗿𝗼𝗺 𝘀𝗹𝗶𝗺𝗺𝗲𝗿 𝘄𝗲𝗿𝗸𝗲𝗻 𝗯𝗲𝗴𝗶𝗻𝘁 𝗺𝗲𝘁 𝘀𝘁𝗼𝗽𝗽𝗲𝗻 𝗲𝗻 𝗮𝗮𝗻𝘀𝗰𝗵𝗲𝗿𝗽𝗲𝗻

Een bekend tafereel. De inbox stroomt vol, de agenda staat strak van de meetings, en terwijl de uren wegtikken, blijft het gevoel van échte voortgang uit. Het lijkt alsof er hard gewerkt wordt, maar niets raakt echt af.

In dat patroon blijkt een oude uitspraak van Abraham Lincoln verrassend actueel:

“Geef me zes uur om een boom om te hakken, en ik besteed de eerste vier aan het slijpen van mijn bijl.”

Het beeld is krachtig: wie met een botte bijl blijft hakken, raakt uitgeput. Wie eerst scherpt, werkt lichter en effectiever. En toch: in veel organisaties wordt “bijl slijpen” nog altijd gezien als een luxe — of erger nog, als tijdverspilling.

Wat betekent dat in de praktijk?

Bijl slijpen is geen metafoor voor pauze nemen, maar voor investeren in voorbereiding, leren, verbeteren en reflecteren. Denk aan:

* Tijd nemen om processen te herzien
* Bewust leren en lezen
* Kritisch evalueren wat werkt (en wat niet)
* Structuur aanbrengen in prioriteiten

Volgens experts zoals Stephen Covey (“Sharpen the Saw”) en Cal Newport (Deep Work) is dit geen randactiviteit, maar essentieel voor échte productiviteit. Ze stellen zelfs: zonder deze ‘zaagaanscherptijd’ verliest het echte werk zijn kracht.

Een hardnekkig idee

Toch blijft het idee hardnekkig dat volle agenda’s en reactieve actie gelijkstaan aan impact. In werkelijkheid is het tegenovergestelde vaak waar: tijd nemen om te denken, voorkomt tijdverlies door verkeerd handelen.

Wat als we Lincolns logica zouden toepassen?

In een 40-urige werkweek zou “vier van de zes uur” bijl slijpen neerkomen op meer dan 25 uur voorbereiding. Dat is in de praktijk niet haalbaar — maar wat als er bewust 10 tot 12 uur per week wordt gereserveerd voor:

* Strategie
* Leren
* Verbeteren
* Reflectie

Niet als extra, maar als onderdeel van het werk. Niet als pauze, maar als voorwaarde voor prestatie.

Hoeveel tijd wordt er in jouw organisatie bewust geïnvesteerd in het scherpen van de bijl? En belangrijker: wordt die tijd erkend als waardevol, of juist als “niet productief”? Misschien is het tijd om niet alleen harder te werken, maar slimmer te beginnen.

Max Herold
Juni 2025